Rijksmuseum de Gevangenpoort

In 1882 opende Museum de Gevangenpoort zijn deuren. Sindsdien is hier de grootste verzameling straf- en martelinstrumenten van Nederland te zien. Het museum toont aan de hand van het oude monument en de uitgebreide collectie gerechtsvoorwerpen de maatschappelijke visie op misdaad en straf tot de negentiende eeuw.

De nationale verzameling strafwerktuigen, daterend van de zestiende tot en met de eerste helft van de negentiende eeuw, is een belangrijk component in de presentatie over misdaad en straf ten tijde van de Republiek en hangt nauw samen met het gebouw. De brandijzers en strafbanken laten de lichamelijkheid van het strafrechtssysteem van het Ancien Régime zien; de galg, de breekbank en de beulszwaarden herinneren aan een tijd waarin de doodstraf in Nederland nog bestond.

In het cellenblok van de Gevangenpoort bevindt zich de Pijnkelder; dit is de enige plek in de Gevangenpoort waar de scherprechter, in de volksmond beul genoemd, tortuur toepaste om een verdachte tot een bekentenis te dwingen. Om die reden worden in deze ruimte nog steeds martelinstrumenten (pijnbank, duimschroeven, scheenklemmen en rekpaal) aan het publiek getoond.